Mỗi kỳ World Cup là kết quả của quá trình chuẩn bị kéo dài nhiều năm, huy động hàng chục nghìn người, hàng tỉ USD đầu tư, cùng sự phối hợp phức tạp giữa FIFA và chính phủ nước chủ nhà. Đằng sau ánh hào quang của những trận cầu nảy lửa là một bộ máy vận hành khổng lồ, nơi từng chi tiết đều được tính toán kỹ lưỡng. Vậy thực chất, công tác tổ chức một kỳ World Cup phức tạp đến mức nào? Cùng bóng đá quốc tế tìm hiểu ngay.
Quá trình chọn chủ nhà và lập kế hoạch tổng thể
Quy trình đấu thầu và lựa chọn quốc gia đăng cai
Trước mỗi kỳ World Cup, quá trình lựa chọn nước chủ nhà thường bắt đầu từ 8 đến 10 năm trước ngày khai mạc. Các quốc gia có nhu cầu đăng cai phải nộp hồ sơ dự thầu chi tiết cho FIFA, bao gồm cam kết tài chính, mô hình tổ chức, hệ thống sân vận động, cơ sở hạ tầng, khả năng tiếp đón du khách và các tiêu chuẩn nhân quyền. Sau các vòng đánh giá và kiểm tra thực địa, FIFA tiến hành bỏ phiếu trong Hội đồng FIFA hoặc toàn bộ Đại hội FIFA để quyết định quốc gia đăng cai.
Theo các trang tin tổng hợp tỷ lệ kèo bóng đá, từ World Cup 2026 trở đi, với số lượng đội tăng lên 48, các tiêu chí tổ chức càng trở nên khắt khe hơn. Việc chọn Mỹ, Canada và Mexico làm đồng chủ nhà năm 2026 phản ánh xu hướng liên kết đa quốc gia để chia sẻ gánh nặng tổ chức.
Lập kế hoạch và phân bổ ngân sách
Sau khi được lựa chọn, quốc gia chủ nhà bắt tay vào xây dựng kế hoạch tổng thể, từ cải tạo và xây mới sân vận động, phát triển hệ thống giao thông công cộng, đến việc đào tạo nhân lực và lập phương án đảm bảo an ninh. Ngân sách tổ chức thường lên tới hàng tỉ USD, trong đó phần lớn đến từ chính phủ, doanh nghiệp tư nhân và tài trợ quốc tế.
Quỹ đầu tư không chỉ dành cho thể thao, mà còn phục vụ phát triển đô thị lâu dài. Ví dụ, World Cup 2010 tại Nam Phi đã giúp nước này mở rộng mạng lưới đường sắt Gautrain và sân bay quốc tế OR Tambo – những công trình đến nay vẫn đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế.
Cơ sở hạ tầng và hậu cần trong công tác tổ chức World Cup
Hệ thống sân vận động và khu tập luyện
FIFA yêu cầu các sân vận động phải đạt chuẩn quốc tế về sức chứa (tối thiểu 40.000 chỗ cho vòng bảng, 80.000 chỗ cho chung kết), chất lượng mặt cỏ, hệ thống chiếu sáng, camera VAR, và các hạng mục phụ trợ như phòng thay đồ, trung tâm báo chí, khu VIP. Ngoài sân thi đấu, còn cần hàng chục khu tập luyện cho các đội tuyển – nơi phải đảm bảo tiện nghi tương đương khách sạn 4–5 sao.
Việc xây dựng hoặc cải tạo sân vận động là phần ngốn chi phí nhiều nhất. Qatar đã chi hơn 6 tỉ USD chỉ riêng cho các sân bóng tại World Cup 2022, trong khi Mỹ và Mexico đang chuẩn bị các sân hiện đại nhất thế giới cho kỳ 2026.
Giao thông, lưu trú và năng lượng
Đón tiếp hàng triệu du khách trong vòng 1 tháng đòi hỏi hệ thống giao thông cực kỳ mạnh mẽ. Điều đó bao gồm sân bay quốc tế, tàu cao tốc, xe buýt, taxi, và cả hệ thống kiểm soát giao thông thông minh. Các thành phố chủ nhà phải có khả năng xử lý lưu lượng khổng lồ mà không gây tắc nghẽn hoặc mất an toàn.
Khách sạn, khu lưu trú, nhà hàng, trung tâm y tế cũng phải được kiểm tra và đạt chuẩn phục vụ quốc tế. Bên cạnh đó, vấn đề năng lượng – đặc biệt là duy trì điện, điều hòa, ánh sáng suốt 24/7 trong mùa hè – là một bài toán lớn, nhất là ở các nước có khí hậu khắc nghiệt như Qatar hay Brazil.
An ninh, nhân sự và truyền thông trong công tác tổ chức World Cup
Hệ thống an ninh đa lớp
Đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hàng triệu người tham dự, từ nguyên thủ quốc gia đến cổ động viên bình thường, là thách thức hàng đầu trong công tác tổ chức. Chính phủ chủ nhà thường triển khai lực lượng cảnh sát đặc biệt, quân đội, công nghệ nhận diện khuôn mặt và máy bay không người lái (drone) để kiểm soát an ninh 24/7.
Mỗi sân vận động có hàng ngàn nhân viên an ninh, y tế và tình nguyện viên sẵn sàng ứng phó với các sự cố như chen lấn, khủng bố, hoặc mất trật tự. An ninh mạng – đặc biệt là với các hệ thống dữ liệu và công nghệ VAR – cũng là một phần của kế hoạch bảo mật.
Tuyển dụng, đào tạo và tình nguyện viên
Hàng chục nghìn người làm việc cho FIFA, BTC địa phương và các đối tác kỹ thuật. Từ trọng tài, nhân viên kỹ thuật, điều phối viên sân bãi cho đến đầu bếp, tài xế và nhân viên lễ tân khách sạn – tất cả đều cần được tuyển chọn và đào tạo kỹ càng.
Bên cạnh nhân sự chuyên nghiệp, World Cup cũng huy động một lực lượng tình nguyện viên khổng lồ – lên tới 20.000 người trong các kỳ gần đây – để hỗ trợ hướng dẫn, phiên dịch, truyền thông và các dịch vụ công cộng.
Truyền thông và bản quyền toàn cầu
FIFA ký hợp đồng bản quyền truyền hình với hàng trăm quốc gia, mang về hàng tỉ USD. Hạ tầng kỹ thuật số cho phép truyền hình trực tiếp, phân tích dữ liệu trận đấu, phát hiện việt vị bằng AI, kết nối VAR với trung tâm FIFA. Các phòng truyền thông hiện đại tại sân vận động và trung tâm báo chí quốc tế được triển khai từ sớm, phục vụ hàng nghìn nhà báo, phóng viên ảnh và biên tập viên.
Xem thêm: Dự đoán các ứng viên vô địch World Cup 2026 tiềm năng
Xem thêm: AFF Cup là giải gì? Việt Nam vô địch AFF Cup bao nhiêu lần?
Đằng sau mỗi kỳ World Cup là một “bản giao hưởng hậu trường” vô cùng công phu và đầy thử thách. Từ việc giành quyền đăng cai, xây dựng sân vận động, đảm bảo an ninh, cho đến quản lý dòng người khổng lồ và truyền thông toàn cầu, tất cả công tác tổ chức World Cup đều phải diễn ra đồng bộ, chính xác và chuyên nghiệp. World Cup không chỉ là sân chơi cho các cầu thủ và người hâm mộ, mà còn là sân khấu để thể hiện năng lực tổ chức, tầm vóc quốc gia và sức mạnh của sự phối hợp toàn cầu. Đó chính là lý do vì sao tổ chức một kỳ World Cup không chỉ là vinh dự mà còn là trách nhiệm và thách thức to lớn với bất kỳ quốc gia nào được chọn làm chủ nhà.
